Çeviri ve Diller Hakkında İlginç Bilgiler

-Derlemedir-

  1. Çevirmenler en çok acı veya sütlü şekersiz filtre (öğütülmüş) kahve ve Türk kahvesi tercih ediyor. Günde 2-4 bardak arası içiyorlar. Türk kahvesi sabah kahvaltıdan sonra veya akşamüstü, filtre kahve ise gece tercih ediliyor.
  2. İspanya’da kurulan Toledo Okulu tarih, tıp, siyaset gibi birçok alanda çeviri faaliyeti vermiştir. Ortaçağ’da kurulan okulda Arapçadan Latince ve İspanyolcaya çevirlen metinler Avrupa’da Rönesans ve Aydınlanma Dönemi için altyapı oluşturmuştur.
  3. Ortaçağ Bağdatı’nda bir kitabı Arapçaya çevirdiğinizde, çevirmene kitabın ağırlığı kadar altın verilmekteydi.
  4. Yüzyıllardır değişmeyen en büyük çeviri geleneğimiz ödemeleri geç alma olabilir mi? “Para kazanmak için tercümanlık yapıyordum ama ödemeleri bir türlü düzenli alamıyordum. Mevlana’nın Mesnevi’sini çevirerek para kazanmaya çalışıyordum. Gece geç vakitlere, hatta sabahlara kadar çeviri yapıyordum” Fuzuli (1494-1555 Bağdat)
  5. Georgetown Üniversitesi’nin araştırmasına göre birden fazla dil konuşan insanlarda gri madde sayısının daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu araştırma, çevirmenlerin neden zeki olduğunu açıklamaktadır.
  6. Avrupa Parlamentosu’nun Baş Çevirmeni, tam 32 dili akıcı bir şekilde konuşabilmektedir.
  7. Gabriel Garcia Marquez Yüzyıllık Yalnızlık romanının çevirisinin kendi yazdığı İspanyolca orijinalinden daha iyi olduğunu söylemiştir.
  8. İngilizce’deki kelimeler arasında en çok anlama sahip olanı, ilk anlamıyla “ayarlamak” olarak bildiğimiz “set” kelimesidir.
  9. Futboldaki “huddle” kelimesi (bir araya toplanmak), takım arkadaşlarıyla iletişim kurabilmek için işaret dilini kullanan işitme engelli bir futbolcu sayesinde oluşmuştur. Sebebi, rakip takım oyuncularının işaretleri görmemeleri için takım oyuncularının, işitme engeli bulunan oyuncunun etrafında toplanmasıdır.
  10. İngilizce’de yedi harften oluşan bir kelime, harflerin yeri değiştirilmeden ayrı ayrı on farklı kelimeyi oluşturabilir: “Therein”; the, there, he, in, rein, her, here, ere, therein, herein.
  11. Sümerler’in resmi antlaşma metinleri yazılı çevirinin ilk örnekleri olarak kabul edilmektedir.
  12. Illinois eyaletinde İngilizce konuşmak yasa dışıdır. Resmi olarak tanınan dil, “Amerikanca”dır.
  13. Uluslararası uçuşların pilotlarının tümü, yolculara kendilerini İngilizce tanıtır.
  14. Bir toplumun dil değişimi yavaş fakat istikrarlı bir şekilde gerçekleşir. Çünkü genellikle eğitimli bir kişinin kendi dilinin 500 yıl önce yazılmış halini özel açıklamalar olmadan çözebilmesi pek mümkün değildir.
  15. İngilizce’deki en uzun kelime 1909 harften oluşur ve DNA’nın farklı bir bölümünü tanımlar.
  16. Tarihteki ilk çevirmen Odisea Destanı’nı Yunanca’dan Latince’ye çeviren Yunanlı Livious Andronicus olarak bilinmektedir.
  17. Almanca’nın en uzun kelimesi, Mecklenburg Batı Pomerania eyaletinde 1999 yılında ortaya çıkan ve “sığır etiketleme gözleme yasası” anlamına gelen ‘Rindfleischetikettierungsueberwachungsaufgabenuebertragungsgesetz’ kelimesi idi. Fakat, Avrupa Birliği’nin büyükbaş hayvanlarla ilgili testler konusunda yaptığı yasa değişikliğinin ardından 63 harften oluşan bu sözcük de kullanımdan kaldırılmıştır.
  18. Yukarıda bahsedilen kelimenin yerine ‘Tuna Nehri’nde işleyen bir buharlı gemi kaptanının dul eşi’ anlamına gelen ‘Donaudampfschifffahrtsgesellschaftskapitaenswitwe’ kelimesinin kullanılabileceği düşünülmektedir.
  19. 830 yılında kurulan Bağdat’taki Beyt-ül Hikme (Bilgelik Evi)’de görevli 65 çevirmen sayesinde matematik, fizik ve tıp alanlarında birçok eser Arapça’ya çevrilmiştir.
  20. Lüksemburg’da eğitim süresinin % 50’si İngilizce, Almanca ve Fransızca öğrenimine ayrılmıştır.
  21. Botswana’da kullanılan dil, 5 farklı dilin birbirine karışmasıyla oluşmuştur.
  22. Günümüzde yok olmak üzere olan 2400 dil bulunmaktadır.
  23. 231 dil tamamen yok olmuş durumdadır. Her iki haftada bir, bir dil yok olmaktadır.
  24. Yüzüklerin Efendisi’nde 12 adet hayali dil kullanılmıştır.
  25. Dini kitaplardan sonra en fazla ‘Pinokyo’ başka dillere çevrilmiştir.
  26. Fransızcada ‘o’ harfi 13 farklı şekilde telaffuz edilebilmektedir.
  27. Esperanto yapay bir dil olmasına karşın 2.000.000 kişi bu dili konuşmaktadır, hatta bu dilde 2 adet film bile çekilmiştir.
  28. Somali, bütün halkın bir dilde konuştuğu tek Afrika ülkesidir.
  29. Afrika kıtasında 1000’den fazla farklı dil konuşulmaktadır.
  30. UNESCO 1932 senesinden bu yana çevrilen kitapların veri tabanını Index Translationum adı verilen bir veri tabanında toplamaktadır.
  31. Kavâ‘id el-Luğa et-Turkiyye li Ğayr en-Natıkîne Bihâ Arapçaya çevrilen ilk Türkçe kitaptır.
  32. Suat Derviş’in Ankara Mahpusu adlı eseri Fransızca çevrilen ilk Türk eserdir.
  33. Dünyada her 5 kişiden birinin anadili Çincedir. Çince dünyanın en çok konuşulan dilidir ve bu yüzden Birleşmiş Milletlerin resmi dillerinden biri haline gelmiştir.
  34. Türk Edebiyatı’nda Telemak ilk çeviri romanıdır.

Senem Kobya

Yazar, Proje ve Yayın Koordinatörü

Senem Kobya, Dijital Tercüme'nin kurucusu ve CEO'sudur. Cağaloğlu Anadolu Lisesi‘nde 7 sene boyunca Almanca ve İngilizce eğitim almış; İstanbul Üniversitesi İngilizce İktisat Fakültesi’nde lisans eğitimini tamamlamıştır. 1999 yılında başladığı çevirmenlik mesleğinde yeminli çevirmen, çeviri editörü, yerelleştirme uzmanı veya proje sorumlusu olarak görev almıştır. Sprachdiplom, Dil Yeterlilik Ve Başarı Belgesi, Google Yetkili Çeviri ve Yerelleştirme Uzmanı ünvanlarına sahibidir. Çeviri sektöründen 12000+ üyesi bulunan ve sektörü şekillendiren ÇeviriBlog grubunun kurucusu ve yöneticisidir. Her yıl düzenlenen Çeviri Yarışması’nın kurucusu ve ana sponsoru, Çeviri Kitabı yazarlarından biridir. Üstün Zekalı Çocuklar için Akıl ve Zeka Oyunları eğitmeni; Tema, Greenpeace ve Koruncuk Vakfı gönüllüsüdür.

© ÇeviriBlog adına Senem Kobya. Telif hakkı sahibinin izini olmadan yayınlanamaz, çoğaltılamaz ve basılamaz.

Pin It on Pinterest

Share This